Blog jako archiwum wydarzeń i przestrzeń wymiany doświadczeń
Hakama (jap.袴) to element tradycyjnego japońskiego ubioru. Kiedyś przynależała tylko do storoju męskiego, dziś używana jest również przez kobiety. Jest strojem używanym w sztukach walki takich jak aikido czy kendo, gdzie często jest oznaczeniem wyższej rangi ucznia lub w przypadku rozróżnienia kolorem również mistrza. W Zen hakama używana jako element formalnego stroju uczniów nie będących wyświęconymi mnichami, powinna być zakładana podczas formalnej praktyki zazen w zendo, oraz innych uroczystości. Nie jest wymagana podczas spożywania posiłków, jednak w ich trakcie wymaga się schludnego i czystego ubioru górnej części samugi.
Hakama to plisowane szerokie spodnie, w wersji Zen występuje również jako rodzaj spódnicy, ubiera się je na spodnie samugi. Nogawki spodni lub spódnicy hakamy są bardzo obszerne, dzięki czemu można łatwo siadać w dowolnej pozycji zazen i wstawać w pełnej swobodzie ruchów. Ważnym jej elementem jest tylna część pasa i same pasy, po właściwym zawiązaniu wspierające odcinek lędźwiowy, co pomaga w utrzymywaniu właściwej pozycji podczas wielogodzinnej praktyki zazen. Te cztery pasy służące do wiązania nazywając się himo. Dłuższe mocowane z przodu przewiązuje się dwukrotnie dookoła pasa (obi) i wiąże na wysokości dolnego podbrzusza, tylne pasy przekłada się pod spodem i splata z przodu jednym z trzech węzłów. Dbałość o odpowiednie wiązanie z uwzględnieniem wszelkich detali są również naszą praktyką, ekspresją naszego stanu umysłu, jednocześnie pomagają w utrzymaniu odczuwania dolnego podbrzusza, co wspiera nasz oddech prowadzony z tanden.
Hakama ma siedem plis, pięć z przodu i dwie z tyłu, które w tradycjach związanych z japońskimi sztukami walki symbolizują:
- Jin (仁) - dobroć,
- Gi (義) - sprawiedliwość,
- Rei (礼) - uprzejmość,
- Chi (智) - mądrość i inteligencja,
- Shin (信) - szczerość i uczciwość,
- Chūgi (忠義) - lojalność, wierność,
- Meiyo (名誉) - honor,
Składanie hakamy wymaga wprawy, polega na odpowiednim ułożeniu plis i pasów, ze względu na symbolizm zawarty w plisach, ich staranne układanie jest wyrazem nieustannej praktyki, pracy nad samym sobą, doskonalenie powyższych właściwości. W Zen nie traktuje się tej czynności jako rytuału, tu najważniejszy nacisk kładzie się na praktykę zazen, niewiele osób przykłada uwagę do składania hakamy, większość wiesza ją na wieszaku. Warto jednak pracować nad naszym stanem umysłu nie tylko na poduszce i wykorzystać inne sytuacje do utrzymywania głębokiego, spokojnego, przebudzonego umysłu. Z tym umysłem podchodzimy do każdego przedmiotu z odpowiednim szacunkiem i wdzięcznością, służą nam one często już od wielu lat, może będą mogły służyć przez całe życie, a nawet dłużej innym po nas. Wyrazem tego jest tradycyjne składanie hakamy.
Sam pierwszy raz zobaczyłem jak Sokyu Koji, składa hakamę podczas sesshin w 2009 r. w Danii, od tamtego czasu odpowiednie układanie jej, stało się naturalną kontynuacją praktyki zazen. Seigen